Βιωματικές Πρακτικές για την προσέγγιση διαφορετικών πολιτισμικά μαθητών

Ζούμε σε μια κοινωνία που χαρακτηρίζεται από πολιτισμική ετερότητα. Αυτό σημαίνει ότι όλο και πληθαίνουν οι ιδιαίτερες πολιτισμικές ομάδες που ζουν ανάμεσα μας. Ζούμε ταυτόχρονα σ' ένα κόσμο, στον οποίο η διαδικασία παγκοσμιοποίησης προχωρά με γρήγορους ρυθμούς. Τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει μια ιδιαίτερη πρόκληση: να διαμορφώσει κατάλληλες συνθήκες ζωής και εργασίας για τους παλιννοστούντες (νεοπρόσφυγες) και τους αλλοδαπούς μετανάστες. Με τον όρο, λοιπόν "πολυπολιτισµική κοινωνία" δηλώνεται µια κοινωνία µέσα στην οποία συµβιώνουν άνθρωποι µε διαφορετική κουλτούρα, γλώσσα, θρησκεία και γενικότερα µε διαφορετικό πολιτισµό. Περίπου από το 1989 και σταδιακά µέχρι σήµερα, ο µαθητικός πληθυσµός της χώρας µας από εθνικά οµοιογενής έχει καταστεί πολυπολιτισµικός και η αναγκαιότητα για τη διαπολιτισµική διάσταση της εκπαίδευσης είναι προφανής. Μία βασική διάσταση της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι ο δυναμικός και ανοιχτός της χαρακτήρας. Αντιλαμβάνεται τη μάθηση ως μία κοινωνική διαδικασία και όχι σαν συσσώρευση πληροφοριών. Στόχος είναι οι συμμετέχοντες στην εκπαιδευτική διαδικασία να καταστούν αυτόνομοι, ενσυνείδητοι και ευαίσθητοι κοινωνικά χρήστες των γνώσεων τους σε πολλαπλά περιβάλλοντα. Ως εκπαιδευτικοί έχουμε λοιπόν ένα δύσκολο και ευαίσθητο ρόλο στη διαδικασία που θα βοηθήσει τα παιδιά να αξιολογούν τις ίδιες τις στάσεις και συμπεριφορές τους, να αναζητούν αίτια, να προβληματίζονται, να αναγνωρίζουν τους μηχανισμούς δημιουργίας προκαταλήψεων και να μαθαίνουν να καταπολεμούν τα δικά τους στερεότυπα. Παράλληλα βασικός στόχος του εκπαιδευτικού θα πρέπει να είναι οι μαθητές του να ανακαλύψουν τα θετικά στοιχεία της διαφορετικότητας, τη σημασία του «εμείς», του αλληλοσεβασμού, της συνεργασίας και της δημιουργικής επικοινωνίας. Ο εκπαιδευτικός γίνεται εμψυχωτής προς όλους τους μαθητές, παρατηρώντας προσεχτικά τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες, τις αντιστάσεις και τις επικείμενες συγκρούσεις μέσα στην ομάδα. 

Τα αναλυτικά προγράμματα των μαθημάτων του σχολείου, μας δίνουν τη δυνατότητα (Ευέλικτη Ζώνη, Γλώσσα, Κοινωνική και πολιτική Αγωγή κλπ) να αναπτύξουμε την έννοια της διαπολιτισμικότητας χωρίς αυτό να αποβαίνει σε βάρος των διδακτικών στόχων μας. Οι διαπολιτισμικές δράσεις αναπτύσσουν την αυτοεκτίμηση των «διαφορετικών» παιδιών, βοηθούν στην καλλιέργεια ισοτίμων σχέσεων ανάμεσά τους, στην αναγνώριση και στον σεβασμό των δικαιωμάτων τους, ενώ παράλληλα καταπολεμούνται προκαταλήψεις και φαινόμενα επιθετικότητας και παραβατικών συμπεριφορών στο σχολικό πλαίσιο. Στην παρακάτω παρουσίαση παρουσιάζονται δραστηριότητες που μπορούν να υλοποιηθούν στην τάξη για διαπολιτισμικές δράσεις και εμπλέκουν μαθήματα όπως η Γλώσσα και οι Νέες Τεχνολογίες.